پیشنهاد مدیر اسبق سازمان انرژی اتمی برای قطاری که ترمز بریده بود

رضا امراللهی، رئیس اسبق سازمان انرژی اتمی ایران از سال 1360 تا 1376 در مصاحبه ای با روزنامه شرق خلاصه ای از تاریخ صنعت هسته ای در ایران را شرح داد.
آقای امراللهی در این مصاحبه گفت که طرح تولید بیست هزار مگاوات برق هسته ای مربوط به قبل از انقلاب بوده و در آن زمان بدون داشتن پشتوانه فنی تخصصی کافی در کشور تصویب شده که پس از انقلاب و در دوران مدیریت ایشان مشکلاتی را در ادامه این پروژه ایجاد کرده بود. از نظر ایشان اگر از سی سال قبل از دهه 50 (یعنی دهه 20 شمسی و تنها 7 سال پس از تاسیس دانشگاه تهران) سالی 50 تا صد نفر را در زمینه انرژی هسته ای آموزش می دادند تا دهه پنجاه به اندازه کافی متخصص هسته ای داشتیم که بتوانند رویای بیست هزار مگاوات برق هسته ای را به حقیقت تبدیل کنند. ایشان گویا فراموش کرده بودند که اصولا اولین نیروگاه های هسته ای در دنیا در دهه پنجاه میلادی (یعنی دهه 30 شمسی و حدود یک دهه پس از تاریخ مورد نظر ایشان برای آغاز آموزش نیروهای متخصص در ایران) راه اندازی شده بود. البته شاید ایشان مدارکی در اختیار دارند که بضاعت علمی ایران را در آن دوران را برای پیشتازی ایران در علوم هسته ای کافی نشان می دهد.
از طرف دیگر آقای امراللهی با تاکید بر توانایی های مدیریتی خود، آنچه اکنون در دست داریم را نتیجه بنیان مستحکمی می داند که ایشان در سازمان انرژی اتمی بنیان نهاد. ایشان البته در این مصاحبه به قراردادی که در زمان مدیریت ایشان برای ساخت یو سی اف اصفهان با چین بسته شد و هرگز به سرانجام نرسید اشاره ای نکرده و این واقعیت را که آنچه اکنون در مجتمع سوخت اصفهان به عنوان یو سی اف فعال است فاقد هرگونه توجیه اقتصادی است را نیز نادیده می گیرد.
در جای دیگری از مصاحبه آقای امراللهی می گوید که هربار عراق نیروگاه بوشهر را بمباران کرد ما دوباره ساختمان ها را ترمیم کردیم. اما اشاره ای به اینکه چرا در حالی که بوشهر در تیررس دشمن بود و به سادگی هدف حملات دوباره قرار می گرفت بودجه بسیار محدود سازمان در آن زمان را صرف بازسازی ساختمان ها می کرد نمی کند. عملیات ساختمانی اصولا ساده ترین کار از یک هر پروژه صنعتی است و اثری در پیشرفت دانش هسته ای در کشور ندارد. این ساختمان ها که بارها و بارها هدف حمله عراق قرارگرفت شاید تنها توانسته باشد سودی برای پیمانکارانی که در ساخت بی فایده آن ها نقش داشتند.
آقای امراللهی در جای دیگری از سخنان خود به نکته جدیدی اشاره می کند و آن وارد کردن 600 تن کیک زرد از طریق انگلیس است. آقای امراللهی البته به سرنوشت این محموله اشاره ای نکرده است و این نکته را هم نگفته اند که کیک زردی که در اصفهان مصرف می شد از آفریقای جنوبی وارد شده بود و نه انگلستان.
تصمیمات غیر کارشناسی که در دوران مدیریت آقای امراللهی بر سازمان انرژی اتمی گرفته شده است و اثرات آنها بر وضعیت فعلی صنعت هسته ای ایران شاید روزی توسط کارشناسان مورد بررسی و قضاوت عادلانه قرار گیرد اما نکته ای که به هرحال نباید نادیده گرفت اینکه ایشان در تمام این سال ها جزو دست اندرکاران صنعت هسته ای بوده و اگر هم مستقیما در مدیریت سازمان دخالتی نداشته به عنوان رئیس دانشگاه خواجه نصیر و یکی از افراد باتجربه در صنعت هسته ای از دور دستی بر این آتش داشته است.
نکته جالب این مصاحبه در این است که آقای امراللهی عنوان می کند اگر انرژی هسته ای می خواهیم نباید شلوغ کنیم و ضمنا دولت را تشویق می کند که بر گداخت هسته ای تمرکز کند که مساله غنی سازی و ان پی تی ندارد. فن آوری گداخت هسته ای( یعنی واکنش هسته ای شبیه آنچه در خورشید اتفاق می افتد و برخلاف صنعت هسته ای متداول که از شکافت هسته اورانیوم تولید انرژی می کند آلودگی هسته ای به همراه ندارد)البته هنوز در هیچ نقطه دنیا به مرحله ای از پیشرفت نرسیده است که بتوان از آن استفاده تجاری کرد ولی شاید در این حرف آقای امراللهی این نکته نهفته باشد که حتی ایشان و دوستانشان هم از این سرانجامی که پرونده هسته ای به آن دچار شده است خوشنود نیستند و در ادامه این مسیر آینده روشنی نمی بینند. گویا سرنشینان قطاری که در زمان آقای احمدی نژاد ترمز بریده بود کم کم به خود می آیند و می بینند که خطر بریدن ترمز برای سرنشینان از هر کس دیگر بیشتر است.